Hürriyet Gazetesi / İhsan Yılmaz
PEK çok neslin görsel hafızasına kazınmış Atatürk ve Cumhuriyet imgesi, onun kaleminden çıkmıştı. Hat üstadı olan Etem Çalışkan, Türkiye’de ders kitaplarında yer alan Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi ve İstiklal Marşı’nın yazımını yapan, fondaki meşhur Atatürk portresini çizen kişiydi.
DESEN-GRAFİK DERSLERİ ALDI
Sağlam bir sanat eğitimi alan Çalışkan, Mersin’in Tarsus ilçesinde 1928’de dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Mersin’de tamamladıktan sonra İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Afiş Bölümü’nden mezun oldu. Sabri Berkel’den desen, Emin Barın’dan yazı, Namık Bayık’dan afiş ve grafik dersleri aldı. Akademideki öğrenciliği sırasında, Anıtkabir’deki yazıtların yazılmasında Emin Barın’a yardımcı oldu. 1954 yılında Yeni Sabah gazetesinde ressam ve kaligraf olarak gazeteciliğe başladı. Basın tarihinde de önemli bir yeri vardı Çalışkan’ın. Aldığı afiş ve kaligrafi eğitimi ve bu alandaki üretimleri sayesinde basının en önemli illüstratörü oldu. Yeni Sabah’tan sonra Ankara’da Zafer ve Öncü, İstanbul’da Hareket, Dünya, Akşam, Milliyet ve Hürriyet gazetelerinde çalıştı. Manşetleri, olayların resimlerini çizdi.
HER 10 KASIM’DA ONUN RESİMLERİ
Uzun yıllar boyunca her 10 Kasım’da Hürriyet’te tam sayfa olarak Atatürk resimleri yayımlandı. Bu çizimlerin hepsi özgündü ve altlarında imzası vardı. Hürriyet’te çok önemli haberleri de resimledi. 1982’de emekli olsa da zaman zaman Hürriyet’te yayımlanan Atatürk portrelerini yine o çizdi. Resim ve kaligrafi çalışmalarını sanat ve meslek hayatının başından itibaren birlikte sürdürdü. Gazeteler için Türk Büyükleri’ni, Yunus Emre Divanı’nı hazırladı. Kuran’ın Türkçe mealini kaligrafi ile yazdı.
16 TÜRK DEVLETİ PUL SERİSİ HAZIRLADI
1980 yılında Atatürk’ün doğumunun 100’üncü yılı için basılan gümüş ve altın hatıra paraları tasarladı,1984 yılında PTT için 16 Türk Devleti Pul Serisi’ni hazırladı. Kültür Bakanlığı’nın siparişi üzerine üç yıllık bir çalışma sonucunda Atatürk’ün iki ciltlik Nutuk adlı eserini el yazısıyla yazdı. 844 sayfadan oluşan iki ciltlik eser, 2002’de yayımlandı. 2005 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından verilen Burhan Felek Ödülü ile ödüllendirildi. 2021’de ise Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne değer görüldü.
‘ÖLENE KADAR ÇALIŞACAĞIM’ DEDİ VE YAPTI
- Taşıdığı soyadı gibi çalışkan bir sanatçıydı. 2021 yılında 93 yaşında Fatih Belediyesi Kadırga Sanat Galerileri’nde açtığı ‘Aşk Olsun’ sergisinden sonra “Ölünceye kadar çalışacağım. Çalışmak cennetin kapısıdır, anahtarıdır. Her insan yeteneklidir. Ama o yetenek bir bedensel varlık da ister. Sanatçı olmak bir yaratılıştır. Önce sevmek lazım. Genç, yaşlı herkesi sevmeyi bilmek lazım. Ardından sevgi kadar değerli olan çalışmak gelir. Sevgiyle, dürüst olarak çalışmak gelir” demişti. Bıraktığı eserleri de bunun kanıtı değil mi zaten.