İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada, Genel Müdürlük ve valilikler tarafından dernek denetimlerinin, 5253 sayılı "Dernekler Kanunu"nun ilgili maddeleri gereğince düzenli olarak yapıldığı hatırlatıldı.
Bu kapsamda, 2018'de denetlenen 5 bin 434 dernekten 613'ü hakkında idari işlem yapıldığı, 182 dernekle ilgili adli işlem yapılması için de yargı mercilerine bildirimde bulunulduğu belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"2019 yılının Ağustos ayı itibarıyla 4 bin 454 derneğin denetiminin yapılması sonucunda 424 dernek ile ilgili olarak idari işlem yapılmış, 132 dernek ile ilgili olarak adli işlem yapılması için yargı mercilerine bildirimde bulunulmuştur. Hakkında idari işlem yapılan ve adli mercilere suç duyurusunda bulunulan dernekler arasında Türk Hava Kurumu (THK) ve Türkiye Kızılay Derneğinde görev yapmış yöneticileri de bulunmaktadır.
THK'nin 1 Ocak 2013-8 Haziran 2016 tarihleri arasındaki işlemlerinin Bakanlığımız dernekler denetçileri tarafından denetlenmesi sonucunda, THK tüzüğüne göre borçlanılabilecek miktarın çok üzerinde borçlanıldığı, satın almak yerine THK Havacılık Vakfından THK'ye beş yıllığına kiralanan uçak ve helikopter için yapılan ödemenin kiralanan taşıtların satın alma değerine eşit olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ilgili şirket tarafından ödenmesi gereken yakıt bedelinin THK İktisadi İşletmesi tarafından ödendiği, THK'ye ait bazı demirbaşların THK Havacılık Vakfı çalışanlarınca satıldığı, THK İktisadi İşletmesi tarafından 10 uçağın satış ihalesine ilişkin belgelerin denetim sırasında ibraz edilemediği, mülkiyeti THK'ye ait 9 taşınmazın değerinin çok altında satıldığı, yurtdışından alınan bazı yardımların mülki idare amirliğine bildirilmediği tespit edilmiştir."
Türkiye Kızılay Derneği'nin önceden ortağı olduğu içecek ve pazarlama alanında faaliyet gösteren iki şirket ve bir ildeki şubesiyle ilgili de İçişleri Bakanlığınca inceleme yapıldığı kaydedildi.
Açıklamada şu bilgilere yer verildi:
"İçecek şirketindeki mal giriş ve çıkış formları arasında uyumsuzluk olduğu, pazarlama şirketindeki hisselerinin tamamının 2008 yılında başka bir şirkete devredilmesine rağmen bayilerden alınan teminatların Kızılayın ortağı olduğu içecek şirketine devredilmediği belirlendi.
Kurumun bir ildeki şubesi tarafından 2005 yılında ihale ile yaptırılan çok amaçlı salon binasında Kızılayın teknik elemanlarınca yapılan incelemede, binadaki gizli kusurların tespit edilmesine ve ilgili şubeye durumun bildirilmesine rağmen, ihaleyi alan firma hakkında hukuki işlemlerin yapılmadığı, 2009 yılında aynı ildeki Afet ve Lojistik Merkezi tadilat ve onarım ihalesinde, iş artırımına gidilerek firmaya yapılan ödemelerde uygulanması gereken indirimlerin yapılmayarak kurumun zarara uğratıldığı tespit edilmiştir."
Söz konusu tespitlerle ilgili sorumlulukları bulunan THK ve Kızılay Derneğinde görev yapmış yöneticiler hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğu ve ilgili valilikçe idari işlemler yapılmasının istenildiği vurgulandı.
Yaşanan istifalar nedeniyle THK Merkez Yönetim Kurulu üye sayısının 12'den 3'e düşmesinden dolayı THK'nin 26 Haziran 2019'dan itibaren merkez yönetim kurulundan yoksun kaldığı ve yönetiminin başka yoldan sağlanamadığının anlaşıldığı belirtildi.
Açıklamada, "Bakanlığımıza ulaşan şikayetler üzerine de 26 Ağustos pazartesi gününden itibaren bir mülkiye başmüfettişi ve iki dernekler denetçisi tarafından THK'nin denetimine başlanmıştır." denildi.