Adana'nın Seyhan ilçesi Reşatbey Mahallesi'nde bulunan tarihi Bosnalı Salih Efendi Cami'ne uygulanan ek sundurma yapısının tarihi dokuyu bozduğunu Adanalılara ilk kez kucuksaat.com 27 Haziran 2019 tarihinde duyurmuştu.
Kucuksaat.com'un haberi sonrasında Adana İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Seyhan Belediyesi konunun takipçisi olmuş, gerekli yasal işlemler başlatılmıştı.
Seyhan Belediye Başkanı Akif Kemal Akay'ın merhum babasının,hayatta iken koruyup gözettiği tarihi camiye yapılan ek yapıya yıkım kararı alınması, saygın bir gazeteci olan ve aynı zamanda Bosnalı Salih Efendi Cami Dernek Başkanlığı yapan Hasan Basri Yavuz'un Egemen Gazetesi'nde alınan yıkım kararına tepki olarak kaleme aldığı "Babasının kemiklerini sızlatan belediye başkanı!" başlıklı makale sonrasında bugün (15 Eylül 2020) Adana gündeminde cami tartışma gündem oldu.
Konuyu Adana'da kucuksaat.com aracılığıyla ilk kez gündeme taşıyan gazeteci Taner Talaş, tarihi yapıya yakışmayan,özünü bozan,estetik hiçbir unsuru olmayan,kanun ve yönetmeliklere aykırı ek yapıda alınan yıkım kararını destekleyen açıklamalarda bulundu.
Talaş, Türkiye'nin birçok yerinde yapılan yanlış restorasyon çalışmalarına atıfta bulunarak itirazlarını yineledi. Talaş'ın açıklaması şöyle:
Adana gündemine Bosnalı Salih Cami'ne yapılan sundurmalarla alakalı ilk haberi,fotoğrafları bizzat kendim Camiye giderek çekip, KÜÇÜKSAAT olarak gündeme getirmiştik. Haber içerisinde tüm detayları ve itirazlarımızı belirtmiştik.
Adana Yeni Cami'de cami cemaati tarafından toplanılan parayla yapılan sundurma ve çirkinlik yaratıp,tarihi eseri gölgeleyen eklemelerin yine cami cemaati inisiyatifiyle,Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 3 Milyon 500 Bin lira harcanarak yıkılması bu konuda bize önderlik edecek örnektir.
Konuyla alakalı Adana Valiliği Kültür Müdürlüğü başta olmak üzere, ilgili kurumlar meseleyle ilgilendi. Adana’nın saygın gazetelerinden Metropol Gazetesi ve İmtiyaz Sahibi arkadaşımız Tanır Emre Üzelgeçici, haberin devamını ve gündemde kalmasını sağladı. Resmi süreç böyle başladı.
Sundurma dediğimiz, camiden büyük ve caminin tarihi yapısını zedeleyen yapıyı yapan Göktekin Ailesi, saygın bir aile olup, yapım işini hizmet gayesiyle yaptığından hiç şüphe duymuyoruz. Meseleyi gündeme getiren gazeteci büyüğümüz Hasan Basri Yavuz da muhakkak iyi niyetlidir.
Benzer tadilat hatalarına, tarihi önemi daha kesin olan başka camilerde de rastlanmıştır.Örnek olması açısından aşağıda bazı uygulama yanlışlıklarını sunuyorum.
Ancak, son yıllarda Türkiye çapında her yerde gördüğümüz tarihi eserler restorasyonlarında rast geldiğimiz sıkıntılı duruma, Reşatbey Mahallesi’nde bulunan, Salih Bosna Cami olarak da bilinen, 1939 yılından bugüne tarihe tanıklık eden Bosnalı Salih Efendi Cami sundurması da sıkıntılı imalata dahildir. Tarihi camiye yapılan, sundurma denilen devasa eklenti(kompozit yapı) acil yıkılmalıdır.
Camide şu an için herhangi bir yıkım işlemi yapılmamıştır. Muhabir arkadaşımız bugün gidip son durumu fotoğraflamıştır. İyi niyetlerle yapılan yanlış işlemden dönülerek, tarihi camiye yapılan haksızlığı gidermeliyiz. Aynı durumu Yeni Cami'de örneğinde göstermiş olduğumuz olgunluğu,burada da göstermeliyiz.
Adana kamuoyu birçok meselede haklı olarak Seyhan Belediyesi ve Başkanı Akif Kemal Akay'ı eleştirmektedir. Ancak, Bosnalı Salih Efendi Cami konusundaki tutumları hem yasalar, hem de tarihi eserlere göstermemiz gereken hassasiyetler noktasında haklıdır. Sundurmalar yıkılmalı.Sıradan,tarihi değeri olmayan inşaat faaliyetlerinde dahi, bir dönem ihtiyaçlar gerekçe gösterilerek yapılan kimi eklemeler ve tadilatların yıkıldığını her gün görüyoruz. Cuma namazı ihtiyacı gibi masum gerekçelerle tarihi binalara zarar verilemez.Çok yakın bir yerde bulunan Merkez Cami bu konuda ihtiyaca cevap verebilecek niteliktedir.
Son yıllarda Türkiye genelinde yapılan yanlış restarasyon ve tadilatlara sıkça rastladığımız gerçeğine ait birkaç örneği yine aşağıda ayrıca sunuyorum.