Sedat Memili - Özel Haber / Adana'nın Eski Fotoğrafları Grubundan Sayın Ayten Bakır'dan bir davet aldım. Kadın Kooperetifleri Esas Adana 01 AVM'de bir etkinlik düzenlemişlerdi. "El emeği göz nuru" ürünleri görmemi istedi.
İyi de etti.
Açılışından beri hiç gitmediğim AVM'ye gidip etkinliği gezdim. Bu konuda kurulmuş kooperatifleri, kendilerine tahsis edilmiş stantlarda ürünlerini sergiliyorlardı. Hepsi ayrı bir değer ve ayrı bir güzellikteydi.
Ayten Bakır Hanımefendi beni "Verim Kadın İnisiyatifi İstihdam Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi" standının önünde karşıladı. Yanında hem bu kooperatifin hem de "Adana Kız Lisesi Mezunları Derneği"nin Başkanı Belkıs Yakıcı Orcallı vardı.
Sayın Belkıs Yakıcı Orcallı’ya:
"Kendinizi tanıtarak, yaptığınız işleri kamuoyu ile paylaşmak adına neler söyleyebilirsiniz?"
MENSA VE GÜNEY SANAYİ'DEN BU GÜNE...
"Ben Tekstil tasarımcısıyım. Mimar Sinan Üniversitesi mezunuyum. MENSA ve Güney Sanayi gibi, Adana, Türkiye ve hatta dünyanın alanında yakından bildiği fabrikalarda ve entegrelerde Dokuma Desen Şefliği ve müdürlüğü yaptım. Kendi şirketimi kurdum. Desen programı ile de mesleğimi devam ettirdim. Bir dönemde Çukurova Üniversitesi'nde Kumaş Desen Dersleri verdim.
ADANA KUMAŞI'NA HAYAT VERMEK...
Şu anda Adana'da unutulmaya yüz tutmuş, Adana Kumaşı'nı yeniden canlandırma projesinde çalışıyoruz. Verim Kadın Kooperatifi bu kumaşı ortaya çıkararak ve Adana'daki işaret tescilini alacağız.
Osmanlı döneminde Adana Kumaşı olarak tanınan bir kumaş, 600 yıllık bir kumaş ama ne yazık ki unutulmuş... Şimdi bölgemizde hem pamuğu canlandırmak, bir de bu kumaşı tarihi geçmişinde aynı orijinalliğinde yaşatmayı hedefliyorum.
Anadolu kadını çok yaratıcıdır. Bizim kullandığımız kök boyaları, hiç bir eğitim almadan, bitkilerden hangi renk çıktığını biliyor kadınlarımız... Muhteşem renkler. O motifler, sözünü ettiğiniz matematiksel ilişkiler... Zaten buradadır Anadolu kadınının yaratıcılığı.
Çatalhöyükten çıkarılan kumaşlardan anlaşılıyor ki, 6000 yıl öncesine kadar kumaş dokunmuş.
"Hammaddesi ne idi o kumaşların pamuk mu?"
"Yine pamuk. Tabi Anadolu'nun birçok yerinde ipek de var. Yün de var. Jüt dediğim kenevirde var, keten de var. Ağırlıklı olarak - hayvansal üretimden alındığı için - yün. Ama bizim bölgemizde, Adana Mersin merkezli Çukurova bölgesinde pamuk. Osmanlı, buradan pamuklu kumaşlarını tedarik etmiş. Bu kadar eski bir tarihi canlandırmak bizim görevimiz.
Böylelikle tarihi bir değere hayat vermekle Adana'ya kalıcı bir eser bırakmış olacağız.
BELEDİYELERE TEŞEKKÜR: AMA YETMEZ...
"Yerel yönetimlerden destek alıyor musunuz? Bilginiz varsa diğer kooperatifler için de geçerli bu sorum."
"Biz 2008 yılında kurulduk. Eski sayılırız. Diğer kooperatifler sonradan kuruldu. Şu an iki üç aylık kooperatifler var. Kooperatifçilik sadece Adana'da değil, malumunuz, ülkemizde zor. Ama yeni olanakların verileceğini, destekler sağlanacağını umuyoruz...."
"Somutlaştırabilir miyiz?"
"Her kooperatife işleyebileceği bir tarım arazisi verilmesi. Mesela biz pamuk yetiştiriciliğini amaç olarak saptamışız, bize tahsis edilen toprakta pamuk yetiştirmek istiyoruz. O pamuğu dokuyup iplik yapacağız. Ne ilginç değil mi Adana'da pamuk ipliği bulamıyorsunuz. Her yer poliviskon dolmuş. Poliviskon şehri olduk.
Pamuğa yeniden dönüşü sağlamaya çalışıyoruz. Adana'nın pamuğu unutmaması gerekiyor..."
Belkıs Orcallı'yı dinlerken, heyecanlandım ve ruhum sevinçle doldu. Ayten Bakır hocamdan izin isteyerek şunu söyledim:
"İlkokul çağlarında Tarım Dersi'nde öğretmenlerimiz bize küçük toprak parçaları tahsis eder biz de orada, tere, turp, nane, soğan, bakla, turp, fasulye yetiştirir idik. O zaman ben üretimin huzur olduğunu öğrenmiştim..."
Ayten Hocam da Hatay Orhanlı Köyü'nde üretim ile ilgili anılarını paylaştı.
Kendi adıma, kadın ürerim kooperatiflerinin çalışmaları göğsümü kabarttı. Bütün kültürel saldırılara rağmen bu ülkede hala, çok güzel işleri başarmak için yola çıkanlar var:
Özellikle kadınlar...
Hepsine teşekkür ediyorum.
Bu arada Belediye Başkanlarına bir kaç çift sözüm var.
BELEDİYE BAŞKANLARINA
Sayın Belediye Başkanlarım,
Bütün şehirde ilçelere dağılmış 10 civarında kooperatif var. Üretimi teşvik eden, üretim bilincini yeniden yeşertmeye çalışan bu kooperatiflerin çalışmalarına destek olam hepimizin görevidir.
Tüketimin tapınakları sayılan AVM'lere yer tahsisetme konusunda sıkıntı çekmeyen belediyelerin, üretim yapan ve tamamen "Yerli ve Milli" olan bu kooperatiflere, ürünlerini sergileyecekleri bir büfe veya üretim yapabilecekleri bir toprak parçası tahsis etmeleri zor olmasa gerek.
Hangi kooperatif başkanı ile konuşsam, faaliyet gösterdiği ilçe belediye başkanına teşekkür ediyor.
Fakat gözlerimle gördüm, bu teşekkür sadece ve sadece kendilerinin engin gönüllü ve minnet duygularından kaynaklanmaktadır.
Esas katkının, üretim (küçük bir yer) ile halka arz (büfe) konusunda olacağını hepsi biliyor ama dillendirmiyorlar.
Bu haber bir dilekçe niteliğinde olsun...