Suriye'de silahlı grupların Şam'ın güney banliyölerine girmesinin ardından rejim güçleri pek çok noktadan çekilmeye başladı.
Suriye Rejimi, yaklaşık bir haftalık bir süre içerisinde düştü. Muhaliflerin Halep'ten Şam'a ilerleme kaydetmesi olağanüstü bir hızla gerçekleşti.
Bu esnada Suriye Başbakanı ise görüntülü açıklama yayımladı. Gelecek muhalif hükümetle beraber çalışmak istediğini ve halkın katılımıyla bir oylama sonucu yeni liderin seçilmesini beklediğini söyledi.
COLANİ ZAFERİNİ İLAN ETTİ, MUHALİFLER TELEVİZYONA ÇIKTI
Heyet Tahrir Al Şam lider Muhammed el-Colani, zaferini ilan etti. HTŞ militanlarına yayımlanan basın açıklamasında seslenen Colani "teslim olanları koruyun, kaçanlara merhamet edin" dedi.
Colani, "Kamu kurumlarına yaklaşmak kesinlikle yasaktır. Bu kurumlar, resmen devredilene kadar eski Başbakanın gözetimi altında kalacaktır. Havaya ateş açılması da yasaktır." ifadelerini kullandı.
Televizyonda açıklama yapan muhalifler
Suriyeli muhalifler, devlet televizyonundan kazandıklarını resmen ilan etti. Muhalifler Şam'ın özgürleştirildiğini duyurdu. Ceza evindeki tüm mahkumların ise serbest bırakıldığı açıklandı.
Muhalifler "Zalim Beşar Esad devrildi. Şam hapishanesindeki tüm tutuklular serbest bırakıldı. Tüm savaşçılarımızın ve vatandaşlarımızın Suriye devletinin mülkünü korumasını ve sürdürmesini diliyoruz. Çok yaşa Suriye" açıklamasını yaptı.
İSTANBUL BAŞKONSOLUĞUNDAKİ BAYRAK DEĞİŞTİRİLDİ
İstanbul'daki Suriye başkonsolosluğunun bayrağı değiştirildi. Muhalifler, Şam'ın alınmasından sonra Suriye başkonsolosluğundaki bayrağı, 2 yıldızlı rejim bayrağından 3 yıldızlı muhalif bayrağına çevirdi.
HTŞ, SURİYE BAŞBAKANINI EVİNDEN ALDI
Suriye Başbakanı Muhammed Gazi al Celali, evini HTŞ militanları eşliğinde terk etti. HTŞ militanlarının Başbakanı siyah bir arabaya bindirdiği görüldü.
HTŞ lideri Colani, daha önce de Şam rejimi resmen teslim alınana kadar tüm hükümet binalarının al Celali'nin sorumluluğu altında olduğunu belirtmişti.
ESAD'IN SARAYININ İÇİ GÖRÜNTÜLENDİ
Beşar Esad'ın sarayının içi görüntülendi. Yerel halk
KADINLAR VE ÇOCUKLAR HAPİSHANEDEN KURTARILDI
Suriye'deki hapishanelerde, Sednaya hapishanesinden kurtarılan kadınlar ve çocuklar, muhalifler tarafından görüntülendi.
Esad rejimine karşı geldikleri için tutulan kişilerin, küçücük hücrelerde, zor koşullarda tutuldukları görüldü. 5 yaşından küçük çocukların bile hapishanede tutulduğu görüldü.
SURİYELİLER SINIRA AKIN ETTİ
Al Jazeera'nın aktardığına göre göç eden birçok Suriyeli, Lübnan-Suriye sınırına akın etti. Şam'ın düşmesiyle Suriyeli göçmenlerin evlerine dönmek için konvoylar oluşturduğunu aktardı.
Suriyeli vatandaşların, HTŞ'nin Şam'ı ele geçirmesiyle Suriyelilerin dönüş yolunda olduğu belirtildi. Türkiye'den de birçok Suriyelinin Suriye sınırına gittiği aktarıldı.
ABD ASKER GÖNDERECEK
ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü Shapiro, Esad rejiminin düşmesinden sonra açıklama yaptı, Suriye'deki tüm taraflara çağrıda bulunarak, sivillerin özellikle de azınlık grupların korunmasını, uluslararası normlara saygı gösterilmesini ve kapsayıcı bir siyasi çözümün sağlanması için çalışma yapılmasını istedi.
Açıklamada, Amerika Birleşik Devletleri'nin, krizden etkilenen bölgesel ortaklarla güvenlik ihtiyaçlarını desteklemek amacıyla yakın istişarelere devam edeceği belirtildi.
Ayrıca, Doğu Suriye'deki askeri varlığın yalnızca IŞİD’in kalıcı bir şekilde yenilgiye uğratılmasını sağlamak amacıyla sürdürüleceği ifade edildi. “Kuvvetlerimizi, ortaklarımızı savunmak ve Doğu Suriye'de IŞİD’in yeniden canlanmasını önlemek için gerekli önlemleri almaya devam edeceğiz” denildi.
Beyaz Saray ise, ABD Başkanı Joe Biden ve ekibinin, Suriye'deki gelişmeleri yakından takip ettiğini bildirdi.
Biden ve ekibinin, Suriye'deki "olağanüstü" gelişmeleri yakından takip ettiğini kaydeden Savett, ABD Başkanının, bölgesel ortaklarla yakın irtibatının sürdüğünü ifade etti.
Diğer yandan ABD Başkanı seçilen Donald Trump, kendisine ait olan Truth Social sosyal medya hesabından bir açıklama yaptı.
Trump, gönderisinde "Esad gitti. Ülkesinden kaçtı. Vladimir Putin liderliğindeki koruyucusu Rusya, artık onu korumakla ilgilenmiyor. Zaten Rusya'nın orada olması için hiçbir neden yoktu. Hiç başlamaması gereken ve sonsuza kadar sürebilecek bir savaşta 600 bine yakın Rus askerinin yaralı ya da ölü olarak yattığı Ukrayna yüzünden Suriye'ye olan tüm ilgilerini kaybettiler. Rusya ve İran şu anda zayıflamış durumdalar; biri Ukrayna ve kötü ekonomi yüzünden, diğeri ise İsrail ve savaştaki başarısı yüzünden. Aynı şekilde Zelenski ve Ukrayna da bir anlaşma yapmak ve bu çılgınlığı durdurmak istiyor. Gülünç bir şekilde 400,000 asker ve çok daha fazla sivil kaybettiler. Derhal ateşkes sağlanmalı ve müzakereler başlamalıdır. Çok fazla hayat gereksiz yere harcanıyor, çok fazla aile yok oluyor ve böyle devam ederse çok daha büyük ve çok daha kötü bir şeye dönüşebilir. Vladimir'i iyi tanırım. Şimdi harekete geçme zamanı. Çin yardım edebilir. Dünya bekliyor!" yazdı
ORDU ÇEKİLDİ
Göstericiler akşam saatlerinde başkentin birçok mahallesinde rejime karşı ayaklanırken rejim güçleri, Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve uluslararası havalimanından çekildi.
Kritik öneme sahip bu yerleşkelere göstericilerin girmesiyle rejim, başkentte büyük ölçüde kontrolü kaybetti. Suriye ordusu, Şam'daki tüm askeri üsler hava limanları ele geçirildi.
Şam'da rejimle özdeşlesen ve işkenceleriyle bilinen Sednaya Hapishanesi'ndeki mahkumları da HTŞ militanları ve göstericiler cezaevinden çıkarttı.
Yere atılan Suriye ordusu üniformaları
Rusya ve İran'ın askeri desteklerini çekti. Kalan Esad Rejimi güçlerininse Irak'ın Kuzey'ine doğru çekildiği görüldü. Şam'da kalan askerlerin ise üniformalarını çıkartarak yere attıkları görüldü.
Diğer yandan, Suriye Ordusu'nun X hesabından "Humus ve Hama'da teröristlerle savaşmaya devam ediyoruz" açıklaması yapıldı.
ESAD ŞAM'I TERK ETTİ
Suriye'nin başkenti Şam'a açılan Humus ilinde Beşar Esad rejimi karşıtı güçler, kent merkezine hakim oldu.
Yaşanan bu gelişmenin ardından Beşar Esad'ın Şam'ı terk ettiği duyuruldu.
Esad'ın Şam'ı terk etmesi sonrası binlerce kişi araçlarıyla ve yaya olarak Şam'daki ana meydanda toplanarak "Özgürlük" sloganları attı.
Suriyeli muhalefet lideri Hadi el-Bahra, yaptığı açıklamada, "Suriye tarihindeki kara bir dönem sona erdi" dedi.
UÇAĞIN KAYBOLDUĞU İDDİA EDİLDİ
AA tarafından, son olarak internetteki uçuş takip sitelerinde, Şam'daki havalimanından kalktıktan sonra en son Humus'un batısında görülen ancak sonra izi kaybolan bir uçağın Beşar Esad'i taşıdığı iddia edildi.
Söz konusu uçağın radardan kaybolmadan önce 1600 fit yüksekliğe kadar alçaldığı ve "olağandışı hareketler" yaptığı iddiaları ortaya atıldı.
İSRAİL, SURİYE'DEKİ KİMYASAL FABRİKASINI VURDU
İsrail ordusunun işgal altındaki Golan tepelerine konuşlandığı ve burada olası bir HTŞ saldırısına karşı barikat kurduğu görüldü.
İsrail ayrıca, Suriye sınırındaki bir kimyasal fabrikasını vurdu. İsrail basını, bu hamlenin "fabrikanın muhaliflerin eline geçmemesi için" yapıldığını yazdı.
İsrail Diaspora Bakanı Amiçai Çikli, Suriye'deki muhalif ilerlemelerin İsrail için 'endişe verici olduğunu' söyledi
Bakan, “İsrail, Golan Tepeleri'ndeki askeri kontrolünü yenilemeli ve Suriye ile 1974'teki ateşkes hattına dayalı yeni bir savunma hattı kurmalıdır,” dedi.
Suriye'nin Golan Tepeleri bölgesinin büyük bir kısmı 1967'de İsrail tarafından işgal edilmiş ve 1981'de İsrail tarafından ilhak edilmişti.
RUSYA HMEYMİM HAVA ÜSSÜNDEN ÇEKİLDİ
Rusya Hmeymim Hava Üssü'nden çekildi. Bu hava üssündeki S-300 hava savunma sistemlerinin ve hava araçlarının bölgeden kaçırıldığı belirtildi.
ÜRDÜN'DEN 'İSTİKRAR' ÇAĞRISI
Ürdün Devlet haber ajansının bildirdiğine göre Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Şam'dan kaçması ve muhaliflerin başkentin kontrolünü ele geçirerek 24 yıllık rejimine son vermesinin ardından Suriye'nin istikrar ve güvenliğinin korunmasının önemini vurguladı.
Haber ajansına göre Ürdün, bölgedeki güvenlik durumunun güçlendirilmesi için “çalışıldığını” da sözlerine ekledi.
Reuters'a konuşan iki üst düzey ordu yetkilisi, her türlü muhalefeti bastıran ve binlerce kişiyi hapse atan Esad'ın Pazar günü erken saatlerde bilinmeyen bir yere gitmek üzere Şam'dan ayrıldığını söyledi.
NE OLMUŞTU?
Suriye'nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında 27 Kasım'da Esad rejimi güçleriyle rejim karşıtı silahlı gruplar arasında çatışma başlamıştı.
30 Kasım'da Halep'in merkezinin büyük bölümünü rejim güçlerinden alan rejim karşıtı gruplar, aynı gün tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlamıştı. Gruplar, şiddetli çatışmaların ardından 5 Aralık'ta Hama kent merkezini rejim güçlerinden almıştı.
Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam'a açılan stratejik önemdeki Humus ilinin bazı yerleşim yerlerini ele geçirerek ilerlemeye başlamıştı.
Suriye'nin Ürdün sınırındaki Dera ilinde 6 Aralık'ta operasyon başlatan askeri muhalifler, çatışmaların ardından il merkezini rejim güçlerinden geri almıştı.
Ülkenin güneyindeki Suveyda il genelinin tümü de 7 Aralık'ta muhalif grupların kontrolüne geçmişti. Aynı gün Kuneytra'daki yerel muhalifler de il merkezinin kontrolünü sağlamıştı.
Şam'ın güneybatısında Esad rejimi güçlerine karşı ilerleyen gruplar da 7 Aralık'ta başkentin güney banliyölerine girmişti.
Suriye Milli Ordusu'nun Halep kırsalında 1 Aralık'ta terör örgütü PKK/YPG'ye karşı başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu'nda Tel Rıfat ilçe merkezi, terörden kurtarılmıştı.