Sayıştay, Adana Büyükşehir Belediyesi 2020 denetim raporunu yayınladı. Raporda 12 maddeden oluşan tespitler, tafsilatlı olarak rapora yansıdı.
BULGU 8: EĞLENCE VERGİSİ İLÇE BELEDİYELERİNE HAKKIYLA YANSITILMADI
Yapılan tespitlerde 8. Bulgu olarak yer alan, “İlgili Belediye, Dernek Ve Benzeri Kurumlara Aktarılması Gereken Eğlence Vergisi Paylarına İlişkin Uygulama Hatalarının Bulunması. Belediye Tarafından İlçe Belediyelerine Aktarılması Gereken Eğlence Vergisinin Düzenli Aktarılmaması” başlığı altında tespitlere yer verildi.
Sayıştay denetçileri, Türkiye Jokey Kulübü’nün Adana Büyükşehir Belediyesi’ne 2016 -2019 yılları arasında göndermiş olduğu eğlence vergisinin ilçe belediyelerine gönderilen kısmını “Yapılan incelemede, yukarıdaki tabloda ayrıntısı gösterildiği üzere 2006-2019 yılları arasında Türkiye Jokey Kulübü tarafından Adana Büyükşehir Belediyesi’ne ödenen vergiler toplamının 287.313.154,73 TL olduğu, bu toplam tutar üzerinden Seyhan Belediyesi’ne (at yarışlarının yapıldığı yer ilçe belediyesi olduğu için %20’si) 57.462.630,95 TL, diğer ilçe belediyelerine 84.624.888,29 TL olmak üzere aktarılması gereken toplam tutarın 143.656.577,37 TL olduğu, buna karşın Seyhan Belediye Başkanlığı’ndan elde edilen veriler ışığında aynı dönem için fiili olarak 32.062.334,87 TL, Büyükşehir Belediyesi’nden edinilen bilgiler doğrultusunda diğer ilçe belediyelerine ise 33.546.593,03 TL aktarıldığı tespit edilmiştir.” Beyanıyla tespit etti.
Raporun devamında büyükşehir belediyesinin eksik hesaplama yaparak, ilçe belediyelerinin hakkını göndermediğini bu nedenle yeniden hesaplama yapılması gerektiğini, bundan dolayı da Adana Büyükşehir Belediyesi’ne 76 Milyon 478 Bin 591 Lira borç tahakkuk ettirilmesi yönünde karar verdi.
Sayıştay raporunda konuyla ile ilgili şu ifadelere yer verdi:
“Türkiye Jokey Kulübü de üzerine düşen yükümlülüğü zamanında yerine getirerek her aya ait vergisini o ayı takip eden ayın 20 nci gününe kadar ödemelerini yerine getirmektedir. Görüldüğü üzere Büyükşehir Belediyesi, Seyhan Belediyesine (57.462.630,95 TL32.062.334,87 TL=) 25.400.296,08 TL, diğer ilçe belediyelerine ise (84.624.888,29 TL33.546.593,03 TL=) 51.078.295,26 TL tutarındaki paylarının aktarmasını yapmamıştır.
Sonuç olarak, Türkiye Jokey Kulübü tarafından Adana Büyükşehir Belediyesine her ayın 20’sinde peşin olarak ödenen vergi tutarından;
- 5216 sayılı Kanun’un 23’üncü maddesinde belirtilen esaslara göre ilçe belediyelerine düşen payların zamanında ve tam olarak aktarılması,
- Belediyenin 2006-2019 dönemine ait aktarmadığı toplam 76.478.591,34 TL’ yi de ilgili ilçe belediyelerine gerekli bilgileri de paylaşarak tahakkuk, mahsup/ödeme işlemlerini gerçekleştirmesi gerekmektedir.”
BULGU 9: YÖN LEVHALARI ÜZERİNDE YER ALAN REKLAM YERLERİNDEN İLAN VE REKLAM VERGİSİ ALINMAMASI
Belediye tarafından kiraya verilen sistem yön levhaları ve sokak yön levhaları üzerinde yer alan reklam yerlerinden ilan reklam vergisi tahakkuk ve tahsilatının yapılmadığı Sayıştay raporunda ortaya çıkan başka bir husus oldu.
Sayıştay’ın konuyla ilgili tespitinde, “Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki meydan, bulvar, cadde ve yollarda bulunan sistem yön levhaları ve sokak yön levhaları üzerinde yer alan reklam alanlarına ait ilan ve reklamların bulgumuz üzerine tespit çalışmaları yapılmış olduğundan devamında İlan ve Reklam Vergisinin tahakkuk, takip ve tahsilat işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir. “ sözleriyle görüşünü belirtti.
BULGU 10: İŞGAL EDİLEN YERLERDEN ECRİMİSİL ALINMAMASI
Sayıştay denetçileri, “Adana Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan yol ve meydan gibi belediyenin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve üçüncü şahıslar tarafından işgal edilen bazı yerler için işgalcilerden ecrimisil bedeli alınmadığı görülmüştür” tespitine yer vererek, raporun devamında ayrıntılı rakamları açıklamayla destekledi.
Denetçilerin bu tespitleri yaparken, evrak üzerinde değil sahaya inerek inceleme yaptığı özellikle vurgulandı. İlgili ifadelerde Sayıştay denetçileri, “Söz konusu duruma ilişkin büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde örnek seçilmek suretiyle belirlenen üç cadde üzerinde yapılan incelemelerde, 27 adet işyerinin, büyükşehir belediyesinin hüküm ve tasarrufu altında olan genel hizmetlere ayrılmış yol, meydan gibi yerler üzerinde uzun süreli işgalde bulunduğu ve bu işgalin sonucunda herhangi bir ecrimisil tahakkuk veya tahsilatının yapılmadığı tespit edilmiştir. Kamu idaresi tarafından bulgu üzerine 1500 adet tespit yapılarak 7.647.245,69 TL. ecrimisil tahakkuk ettirildiği bildirilmişse de tahsilat ve fuzuli şagilin tahliyesine ilişkin bir işlem yapılmadığından değerlendirmemiz devam etmektedir.” Tespitlerine yer verdi.
BULGU 12: HAL MÜDÜRLÜĞÜNDE ZABITA SAYISININ AZ OLMASI
Türkiye’de genelde mevzuat dışına çıkarak çalışan sayısının fazla olduğuna vurgu yapan Sayıştay denetçileri, büyükşehir belediyesine bağlı zabıta kolluk kuvveti sayısının mevzuatın öngördüğü sayıdan az olduğunu tespit ederek uyardı.
Zabıta sayısı sınırına dikkat çeken Sayıştay, “Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik’in “Hal zabıtası” başlıklı 22’nci maddesinde ise, Belediye tarafından hal zabıtasının görevlendirilmek zorunda olduğu ve zabıta sayısının küçük toptancı hallerinde üç, büyük toptancı hallerinde ise otuz kişiden az olmaması gerektiği ifade edilmektedir. Buna göre, Büyükşehir Belediyesinin işletmiş olduğu büyük hallerde en az 30; küçük hallerde ise en az 3 zabıta personelinin görevlendirilmesi gerekmekte olup, yapılan araştırmalar neticesinde, Vedat Dalokay Halinde 30 zabıta memuru yerine 13 zabıta memuru; Kozan ve Ceyhan Hallerinde ise 3 zabıta memuru yerine 2 zabıta memurunun görevlendirildiği tespit edilmiş olup, bu hususun 2018 yılı Mali Denetim Raporunda da konu edildiği görülmüştür.” sözleriyle bu konudaki tespitini de raporunda belirtti.