Perakende sektörüne yönelik üretim yapan çok sayıdaki KOBİ niteliğine sahip firmalarında içinde bulunduğu durumu da bilmek zorundayız onlarında içinde bulunduğu çıkmazlara çözümler bulmak gerekmektedir.KOBİ’ler için en büyük sorun alacaklarını zamanında tahsil edememektedir.Zamanında alacaklarını tahsil edemeyen KOBİ’ler ya Banka faizlerin boğulmakta ya da iflas noktasına gelerek piyasadan çekilmektedir.
KOBİ’ler iç piyasada büyük şirketlere sattıkları ürünlerin bedelini tahsil etmekte oldukça güçlükler yaşamaktadır.Zamanında ödemesi gereken borçlarını keyfi olarak yapılandıran büyük şirketlerin, büyük market zincirlerinin haksız ve keyfi uygulamaları neticesinde küçük işletmeler içinden çıkılmaz durumlara düşürmektedir.
Çok şubeli yaygın marketler KOBİ’lere uyguladığı geciken ve vadesi uzun ödemeleri gittikçe zulüm etme şeklini almaktadır. Bu durumda reel sektörün işleyişine yönelik acil önlemler alınması acil ihtiyaç haline gelmiştir. Burada başta hükümet olmak üzere mesleki kurumlara görev düşmektedir.
Büyük şirketlerin ödeme konusunda KOBİ’lere adeta işkence yapar hale geldikleri birçok şirketin ana gündem maddesidir. Bunun ana nedenlerinden Türkiye ekonomisinin uzun süreden beri vade kıskacına yakalanmış olmasıdır. Üreten, risk alan girişimcilerimiz, KOBİ’lerimiz sonuçta üretmiş oldukları ürünleri ya içeride satacak ya da ihraç edecekler. İhraç edilen ürünlerin tahsilâtında sorun yok; elin adamı anında ödemesini yapıyor. Ama sorun iç piyasa da. Özellikle büyük şirketler mafya gibi çalışıyorlar. KOBİ’den ürünleri alıyorlar; 6 ay - 9 ay sonra ödeme yapıyorlar.Yüklü alımlar yapan ve nakit satan büyük şirketlerin, yaptıkları işten değil nakit yönetiminden para kazandıkları da bilinen bir gerçektir.
Örneğin; çok şubeli bir perakende zinciri keyfi olarak tüm tedarikçilere bir yazı gönderip ödemelerini 15 gün ertelediğini bildirebilmektedir. Bu kaynak ile de faaliyet dışı alanlara girip kazanç elde etmektedirler. Kimin parasıyla iş yapıp kime kazandırıyorlar. Diğer taraftan bu malı üreten, hammadde alan, devlete vergisini veren, elektriğini, işçisinin maaşını ödemesi gerekenler ne yapacak?Çok şubeli yaygın zincir marketlerin hisselerinin de büyük oranda yabancı yatırım ortaklıklarına ait olduğu gerçeğini bilmek durumundayız.
KOBİ’ler üreten, istihdam yaratan, vergi ödeyen işletmelerdir. KOBİ’lerin bu emeğinin karşılığında, büyük şirketler uzun sürelere vadelendirebiliyorlar. Özellikle organize perakende zincirleri, ürünleri raflarına koyup sattıkları halde, ürünün bedelini sattıktan sonra uzun vadelerde de ödemektedirler. Şu anda ise organize perakende sektörü, mal ve hizmet aldıkları KOBİ’ler ile oyuncak gibi oynuyor. Deve dişi gibi yabancı perakendeciler,sıfıra yakın işletme sermayesi ile çalışıp, kendilerini bizim gariban KOBİ’lere kendilerini fonlatıyorlar. KOBİ’lerde kredi bulup bunlara ürün satmaya çalışıyorlar. Bankaların bütün şartlarını, dayatmalarını kabul etmek zorunda kalıyorlar.
17 yılı aşkın bir süredir iktidar olan AKP hükümeti beklenen PERAKENDECİ yasasını bir türlü gündeme getirmemektedir. Bununla ilgili yasa çıkmadığı sürece büyük şirketler her türlü keyfi şartlarını KOBİ’lere dayatmaya devam edeceklerdir.SON SÖZ… Piyasaları nakitsiz, yani akvaryumu oksijensiz bırakırsanız HIZLI BALIKLARI öldürürsünüz. Büyük balıklarla yola devam ederseniz. VEBALİ büyüktür…
Not..Bu yazı Koronalı günlerden önce yazılmıştır.