6 Şubat 2023 Tarihinde, 9 saat ara ile Kahramanmaraş depremleri ya da 2023 Türkiye- Suriye depremleri olarak isimlendirilen iki adet deprem meydana gelmiştir. Merkez üssü Kahramanmaraş ili Pazarcık ilçesi ve Ekinözü olan depremler 108.745 km2 ‘si Türkiye topraklarında olmak üzere yaklaşık 350.000 km2 alanı etkilemiştir. (Almanya’nın 357.588 km², İngiltere 130.279 km², Belçika 30.688 km² Hollanda 41.850 km² yüzey alanına sahip olduğu düşünülürse etki alanı daha iyi anlaşılabilir). Türkiye’de 11 ilin doğrudan etkilendiği depremlerde 50.500 ‘den fazla insan yaşamını kaybetmiştir. 7,8 Mw (± 0,1) ve 7,5 Mw büyüklüklerindeki iki depremin ardından 6,7 Mw’e varan 33 binden fazla artçı deprem meydana gelmiştir. Depremden etkilenen 11 ilin toplam nüfusu, 2022 yılı için 14.013.196 kişi olarak kaydedilmiştir. (Adana 2.274.106, Adıyaman 635.169, Osmaniye 559.405, Hatay 1.686.043, Kahramanmaraş 1.177.436, Gaziantep 2.154.051, Kilis 147. 919, Malatya 812.580, Diyarbakır 1.804.880, Şanlıurfa 2.170.110, Elazığ 591.497 kişi). Bu nüfus, ülke demografisinin yüzde 16,4’üne tekabül etmektedir. Bu nüfusun 13.553.283 kişisi (toplamın yüzde 96,7’si) il ve ilçe merkezlerindeki ikamet ederken, kalan kısım belde ve köylerde yaşamaktadır (459.913 kişi ve toplamın yüzde 3,3- büyükşehirlerin kırsal mahallelerdeki nüfus hariç). Ayrıca deprem bölgesinde 1.738.035 kişi geçici koruma kapsamında ikamet eden göçmen nüfustur.
5 Mart 2023 tarihinde Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından yapılan açıklamada paylaşılan rakamlar şöyledir; “Depremden etkilenen illerimizde bugüne kadar 5 milyon 158 bin 93 bağımsız bölümden oluşan 1 milyon 728 bin binada inceleme yapıldı. 637 bin 222 bağımsız bölümden oluşan 227 bin 27 binanın acil yıkılması gereken, ağır hasarlı ve yıkılmış olduğunun tespit edilmiştir.”
Böylesine büyük yıkıma sebep olan bir felaketin ardından yapılması gereken, depremzedelerin yaralarını bir an önce sarılmasıdır. Bu yaraların sarılmasında kentlerin yeniden ihyası önemli rol oynamaktadır. Kent hafızasını yok etmeden, güvenlik, barınma, sosyal donatılar, coğrafya, soyut ve somut kültürel varlıklar göz önünde bulundurularak yeni yaşam alanları inşa edilerek deprem yaraları sarılmalıdır.
Yaralar sarılabildi mi ?
Üzülerek belirtmeliyim ki koskoca HAYIR !
1yıl sonra 319 bin konut TOKİ tarafından inşaa edilip Hak sahiplerine dağıtılacaktı...
Şu ana kadar teslim edilen ev sayısı 8.122 TOKİ evi , 1.100 civarında köy evi.
Teslime yakın ev sayısı 46 bin.
TV lerden yapılan yardım kampanyaları, ek motorlu taşıt vergileri,ek KDV ve vergi artışları...anlaşılan yeterli olamamış.
Ağır kış koşullarında, hâla; konteynerlerde yaşayanlar,
Çadırlarda yaşayanlar,sera örtülerinin altında ve hasarlı binalarda yaşayanlar kırgın ve üzgün.Hukuka intikal etmiş davaların çoğunda tutulananların büyük kısmı serbest kaldı.
Sonuç itibariyle depremzedeler kırgın üzgün...
Talep ve beklentileri büyük oranda karşılanamadı.
Dileriz ki deprem kentleri, eski dokularına uygun olarak yeniden inşa edilsin ve yaralar sarılsın.
Güçlü devlete yakışan derhal yapılmalıdır.
*dergipark'tan alıntı yapılmıştır.
TMMOB raporuna göre rakamlar:
Bu çizelge TMMOB tarafından hazırlanmıştır.