Çukurova’da su krizi bu yıl kış aylarında başladı. Bu dönemde başta karpuz, kavun ve domates olmak üzere birçok ürünün ekildiği Çukurova’da, iklimin de kurak geçmesiyle can suyuna ihtiyaç daha da çok artıyor. Çukurova’ya geçen hafta verilen suyun dün sabah itibarıyla kesildiğini kaydeden Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, “Su verilmeye şu an ara verildi.
Aranın ne kadar olacağını bilmiyoruz. Karpuz ve kavunu gününde ekenler ekti, bugün yarın veya hafta içinde fide sipariş olanlar da ekim yapmak zorunda. Onların ne yapacağını bilemiyoruz. Yeni ekilen ürünler can suyuna ihtiyacı var. Yine narenciye bahçelerine çiftçiler gübreyi suyla veriyor. Ovanın tam suya ihtiyaç duyduğu anda su yok” dedi.
“Su dün sabah kesildi”
Yaklaşık iki hafta önce Adana Valisi öncülüğünde su krizi gündemiyle toplandıklarını aktaran Doğan, suyu daha dikkatli kullanılması konusuna değindiklerini bildirdi. Adana’nın Türkiye’de ilk turfanda sebze ve meyve ürünlerinin çıktığı il olduğunu belirten Doğan, “Burada karpuz, kavun, domates gibi sebze ekimi 20 Şubat’tan sonra başlıyor ve mayıs ayına kadar devam ediyor. Çiftçiler fide siparişlerini de erkenci, orta ve geç olmak üzere sipariş verir.
Bu yüzden fideler de 2-3 ay öncesinden sipariş veriliyor ve fide alacağı tarih belli. Fide teslim günü geldiğinde ekmek zorunda kalıyor. Adana’da nisan ayının sonundan başlayarak temmuzun sonuna kadar karpuz 3 ay hasat edilir. Bu 3 aylık hasadın hepsi peyderpey ekilen fidelerden oluşuyor. Şu an ise ekim döneminde suyu kesiyorlar. Geçen hafta salı günü suyu verdiler ve dün sabah suyu kestiler” diye konuştu.
“Çatalan’daki suyun üçte ikisini kullanamıyoruz”
Seyhan nehrinin üst tarafındaki barajlar kurulmadan önce Seyhan barajının olduğunu aktaran Doğan, Seyhan barajının bir üstünde ise Çatalan barajının olduğunu kaydetti. Seyhan barajının kodunun 65 ile 67 metre civarında olduğunu ve Çatalan’ın ise 125 ile 127 metre arasında değiştiğini işaret eden Doğan, şöyle devam etti: “Çatalan barajı neredeyse iki katı yükseklikte ve daha büyük. Onun bir üstünde de Yedigöze barajı var. Bizim suyumuz genelde Kayseri, Sivas, Maraş bölgesinin dağlarından kademe şeklinde Yedigöze, Çatalan ve Seyhan barajına akar. Seyhan barajında şu an suyumuz az. Çatalan’dan oraya takviye yapılıyor.
Seyhan’dan şu an 62 metrede, fakta 60 metreye düştüğünde suyu alamıyoruz. Çatalan’dan 115 metre kottan Adana’ya içme suyu alınıyor. Şu an mevcut seviyenin 50 cm üstünde su var. O suyu da kullanırsak içme suyu alamayız. Bu oran 115 metrenin altında da suyun üçte ikisini kullanamıyoruz. Barajda 2 milyar 100 milyon metreküp su var ve sadece üçte birini kullanabiliyoruz.”
"Pompaj 10 metre indirilsin"
Valiyle yaptıkları toplantıdan iki gün sonra Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğünde bir toplantı daha yaptıklarını kaydeden Doğan, Adana’ya Çatalan barajından 115 metreden pompaj ile su verildiğini ve 115 metrenin altına indiğinde ise pompajın havada kalmasıyla içme suyu sağlanamadığını söyledi.
Söz konusu pompajı 10 metre daha aşağı indirilmesi konusunda görüş bildirdiğine değinen Doğan, “Onlar ise indirmek yerine barajı 10 metre yükseltiyoruz dediler. 10 metre yükseltince bir bu kadar daha su alacağız ve 2 milyar 100 milyon metreküp 4 milyara geçecek. Maalesef bunu yapmak için inşaat uzun sürer ve şimdi yapmaya başlansa bile bitmesi 2026 yılının sonunu bulur” açıklamasını yaptı.
Geçen yıl temmuz ayında Seyhan Sol Sahil Sulama Birliği’nin yazılı bir şekilde çiftçileri güzlük ekim yapmamaları konusunda yazı gönderdiğini hatırlatan Doğan, şu anda ise zirai don ve su gibi iki büyük önemli sorunlarının olduğunu bildirdi. Zirai donun ürünlere zarar verdiğini ve suyun olmaması halinde de zararın büyüyeceğine dikkat çeken Doğan, şunları kaydetti: “Suyu fazla verirsek, ileride size su veremeyeceğiz diyorlar. Kısıtlı suyu veriyorlar.
Su boşa akmıyor ve her kanalın 2 km’de bir kapak var ve bunlar indirilince su arkaya fazla gitmiyor. Akan sular da bizden daha sonra uç noktalarda çiftçiler motopomplarla çiftçiler diğer ürünlerini suluyor. Şu an suya çok ihtiyaç duymuyoruz ama su olması gerekiyor. Biz yarın mısır, pamuk, soya sulamasında suyu daha fazla kullanacağız. Şimdi sadece ekilen ürünlere can suyu veriliyor.”
Dağlarda kar kalınlığı 15-20 santimetre
Bu hafta yağışlı gözüktüğünü ve dağlara da kar beklendiğini ifade eden Doğan, şu an Toros Dağları’nda bulunan ölçüm istasyonlarında kar kütlesinin 15 ile 20 cm seviyesinde olduğunu bildirdi. Bunun eskiden 2 metreleri bulduğunu hatırlatan Doğan, “İşte bunların da erimesi, mart sonu, nisan başı havaların ısınmasıyla olacak. O zaman barajda su gelecek ama gelen su da ihtiyacı karşılamayacak. Suyun kontrollü şekilde verileceği görünüyor” dedi.
Mehmet Hanifi GÜLEL
Kaynak:Dünya Gazetesi