"Çay üreticilerini perişan ettiler"

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili, TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ayhan Barut, ÇAYKUR'un kota ve kontenjan kararı ile randevulu alım uygulamasına sert tepki gösterdi. Üreticileri mağdur eden ÇAYKUR'u ve iktidarı uyaran Ayhan Barut, "Çiftçiyi sömürüp mağdur etmekten, üreticilere darbe vurmaktan vazgeçin. Çay üreticilerine sahip çıkın, piyasaya ezdirmeyin. Yeterli fiyat ve destekleme primleriyle çiftçinin kanayan yarasına çare bulun" dedi.

"BİTMEYEN SORUN; KOTA VE KONTENJAN"

Ordu, Giresun ve Trabzon'da üreticilerle buluşup çay hasadına katılan, tarımda yaşanan sorunları ele alıp çözüm önerilerini çiftçilerle paylaşan CHP Adana Milletvekili, TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ayhan Barut, "Rize, Artvin, Trabzon, Giresun, Ordu illerinde 200 bin üretici ile 780 bin dekar alanda dolaylı ve direkt 2 milyon insanın geçim kaynağı olan çay, bölgenin özel şartları, sosyal sorumluluk olgusu ve stratejik ürün özelliği ile Karadeniz'in olmazsa olmazıdır. Ancak
çayda bitmeyen sorun ÇAYKUR'un kota ve kontenjan uygulamasıdır" diye konuştu.

ÇAYKUR'A TEPKİ

Çay ile ilgili en önemli kuruluş olan ÇAYKUR'un 1985 yılında pazarın yüzde 95'ine hakim olduğunu anımsatan Ayhan Barut, şöyle devam etti:
"Ne yazık ki ÇAYKUR'un bugün pazar payı yüzde 52'ye kadar düşmüştür. Özel sektör hızla palazlanmış ve ÇAYKUR'un yanlış politikalarıyla çiftçiyi sömürür hale gelmiştir. ÇAYKUR, 2017 yılından beri zarar açıklıyor. Amaç dışı harcamalar, nakit akışının sağlananaması nedeniyle banka kredi borçları, pazarlama ve işletme yeteneksizliği, siyasi kadrolaşma ve iş bilmez yönetim kadrosu ile işbilmez anlayışı ve ÇAYKUR'un bölgede iktidarın siyaset yapma odağı olması ile oluşan zarar bazı nedenlerdir. ÇAYKUR'un bu zararı etmesi ve kötü yönetim anlayışı, bu iş bilmezliğinden çiftçi nasıl etkileniyor? Elbette olumsuz etkileniyor. Çiftçinin feryadını duyan yok."

"ÜRETİCİ ZARAR EDİYOR"

Kota ve kontenjan kararı ile randevulu alım uygulaması nedeniyle ÇAYKUR'u sert sözlerle eleştirip yanlış yönetim anlayışına tepki gösteren Ayhan Barut, şunları kaydetti:
"ÇAYKUR'un yanlış yönetim anlayışının mağduru çiftçidir, ülke ekonomisidir. Fabrikalarını, işgücünü, alım ve bekletme alanlarını, işleme ve depolama ve pazarlama departmanlarını geliştirmediği, yeterli teknik eleman ve çay işleme ve alım organizasyonunu yapamadığı için bu mağduriyet daha da büyüyor. Üreticinin çayına birinci sürgünde dekar başına 600 kilogram kota ve 15-20 kilogram günlük alım kontenjanı ve randevu ile alım, ikinci sürgünde 450 kilogram kota ve 15 kilogram günlük yaş çay kontenjanı kararı kabul edilemez. Günümüzde çiftçinin hızlı hareket eden üretim anlayışı ile 30-40 günlük sürgün dönemleri, 15-20 güne düşmektedir. Çiftçi ürününü hasat edip ÇAYKUR'un kapısına dayanmakta, ÇAYKUR'un kota-kontenjan ve randevulu alım anlayışı ile sürgün başına ortalama 1000-1200 kilogram çay hasat eden üretici, özel sektör fabrikalarında 2.70-2.80 kuruşa çay teslimatı yapmakta ve zarar etmektedir."

"ÇAYKUR PLANLAMA YAPMALIDIR"

Yaşanan sorunları dile getirip çözüm önerilerini ifade eden Ayhan Barut, şunları vurguladı:
"Hasat alım ve işleme ilgili olarak yapılması gereken; ÇAYKUR'un çayın sahil, orta, yüksek kuşak üretim zamanları çiftçinin hızlı hasadı ve satış anlayışına yönelik fabrikalarını alım ve işleme alanlarını depolarını yeniden planlamalıdır. Teknik eleman, işçi ve diğer lojistik alanlarını geliştirmek ve yıllık 1 milyon tondan aşağı çay alımı olmayacak şekilde hedef koymalıdır. Çiftçiyi özel sektörün vahşi piyasa anlayışına bırakmayacak fiyat ve prim desteği ile alımlarını yapmalıdır. Bayramın ikinci günü fabrikalar ve alım yerleri rölantili şekilde faaliyete geçmiştir. Çay gibi günlük hasat ve işlemesi olan üründe tatiller dahil 7 gün 24 saat esası ile alım ve işleme yapılmalıdır."