Zam yağmurlarının devam ettiği son aylarda A’dan Z’ye her ürüne zam geliyor. Ayçiçek yağı fiyatları da her gün fiyatı artan ürünler arasında yer aldı. Ayçiçek yağı fiyatlarında yaşanan bu artış haneleri zor durumda bıraktı. Mutfakların vazgeçilmezi olan ayçiçek yağının litre fiyatı sadece geçtiğimiz yıl yüzde 48 arttı. Resmi verilere göre, ülkemiz yüzde 37 ile dünyada en çok ayçiçek yağı ithal eden konumunda bulunuyor. Zincir marketlerde markası bilinen ayçiçek yağı fiyatları 85 TL'yi geçti. Öyle ki önde gelen bazı ayçiçek yağı fiyatları büyük marketlerde 100 liraya yaklaştı.
AYÇİÇEK YAĞI FİYATI 95 TL OLDU, FİYATLAR DÖVİZE BAĞLI
Ayçiçek yağı fiyatları üzerinden yaşanan bu zamlar tüketiciyi düşündürüyor. Ayçiçek yağı fiyatı neden artıyor veya fiyatları neden düşmüyor? sorusu gündemdeki tazeliğini korurken tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım ayçiçek yağı fiyatlarının artacağını söyledi. Yıldırım, “Dünyada en çok ayçiçek yağı ithal eden ülke biziz. AB'nin toplamından daha fazla ithalat yapıyoruz. Üretmediğimiz için fiyatlar döviz kuruna bağlı oluyor. Şu an 5 litrelik ayçiçek yağının fiyatı 95 TL oldu. Bu fiyatların artacağını düşünüyorum.” dedi.
AYÇİÇEK YAĞINDA FİYATLARI KONTROL ETMENİZ ÇOK ZOR
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım katıldığı canlı yayında, ayçiçek yağı üretiminde bu sene bir miktar üretim artışı olmasına rağmen fiyatların düşmediğini belirtti. Yıldırım, ayçiçek yağı tohumunda gümrük vergisinin yıl sonuna kadar sıfırlanmasını da değerlendirerek, “Siz gümrük vergilerini sıfırladığınız oranda size ayçiçeğinin satanlar, ham yağ satanlar onlar da aynı oranda fiyatları arttırıyorlar. Dolayısıyla bu gümrük vergisinin sıfırlanması üreticiye de, devlete de, tüketiciyi de bir yararı olmuyor. Ürün aldığınız ülkedeki ihracatçıya ve oradaki üreticiye yönelik bir destek sağlamış oluyorsunuz. Tabi burada üretimi arttırmadıkça ithalata bağımlılık gerçekten sizi zorluyor ve fiyatları kontrol etmeniz çok zor.” dedi.
BİR MİKTAR ÜRETİME RAĞMEN AYÇİÇEK YAĞI FİYATLARI DÜŞMÜYOR
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım'ın konuşması şöyle:
“Ayçiçek yağı 5 litresi 95 liraya çıktı. Türkiye gibi bir ülke dünyanın en çok ayçiçeği ithal eden ülkesi. Böyle olunca da siz üretmezseniz ithal ederseniz paranızı dışarıya akıtmış olursunuz. Kendi çiftçimizi desteklemeseniz, ithalat yapanları beslerseniz ithalattan geçinenleri desteklemiş olursunuz. TÜİK'in verilerine baktığımız da mesela yağlı tohumlarda, ayçiçeğinde bu sene bir miktar artış var ama buna rağmen fiyatlar düşmüyor. Tüketici isyan ediyor. Ayçiçek yağı 95 lira şu anda. 100 lirayı da yakın zamanda görecek. Çünkü dünyada fiyatları artıyor. Birde gümrük vergisi sıfırlandı. Daha önce ayçiçeği tohumunda sıfırlanmıştır. Şimdi yıl sonuna kadar ham ayçiçek yağında ve asgaride de gümrük vergileri sıfırlandı. Siz gümrük vergilerini sıfırladığınız oranda size ayçiçeğinin satanlar, ham yağ satanlar onlar da aynı oranda fiyatları arttırıyorlar. Dolayısıyla bu gümrük vergisinin sıfırlanması üreticiye de, devlete de, tüketiciyi de bir yararı olmuyor. Ürün aldığınız ülkedeki ihracatçıya ve oradaki üreticiye yönelik bir destek sağlamış oluyorsunuz. Tabi burada üretimi arttırmadıkça ithalata bağımlılık gerçekten sizi zorluyor ve fiyatları kontrol etmeniz çok zor. Tablolara baktığımızda Türkiye dünyadaki ayçiçeği ithalatının yüzde 37’sini yapıyor ve bu da dünya liderliği. Yani 29 ülkeli Avrupa Birliği’nden bile daha fazla ayçiçeği ithalatı yapıyoruz. Biz bunu kendimiz üretirsek bunların hiçbirine gerek kalmayacak. Hatta ayçiçeği ihraç edebilecek bir ülke olmamız gerekiyor.”
AYÇİÇEK YAĞI FİYATLARINDA ÇÖZÜM ÜRETİMİ ARTIRMAK
Öte yandan Ali Ekber Yıldırım, geçtiğimiz sosyal medya hesabından mutfakların vazgeçilmezi olan ayçiçek yağı fiyatlarının neden arttığını üç madde de özetlemişti. Sosyal medya hesabından ayçiçek yağı fiyatları üzerindeki artışa değinen Ali Ekber Yıldırım, fiyat artışlarının artan döviz kuru, üretimsizlikten dolayı kaynaklandığını söylerken çözüm olarak üretimi işaret etti.
Yıldırım’ın ayçiçek yağı fiyatına ilişkin paylaşımı şöyle:
“Ayçiçeği yağı fiyatı neden artıyor veya fiyat neden düşmüyor?
Sorunun yanıtı şu iki tabloda
1- Türkiye ayçiçeği ithalatında dünyada ilk sırada, ihtiyacının yüzde 36’sını ithal ediyor
2- İthalat ucuz değil. Döviz arttıkça fiyat artıyor
3- Çözüm; üretimi artırmaktır.”
2020 verilere göre, Türkiye’nin ayçiçeği ithalatı yaptığı ülkeler şöyle:
Rusya 65,5 - Romanya 5,5
Moldova 8,9 - Ukrayna 4,2
Bulgaristan 8,2 - Diğer 7,6