CHP’li Ayhan Barut, Seyhan Halk Eğitim Merkezi'ndeki 120 milyon liralık yolsuzluk ve usulsüzlük iddialarıyla ilgili soru önergesi vermesi sonrasında Adana'da milli eğitim sisteminde 2. vaka Ceyhan'da ortaya çıktı.
soL'un ulaştığı bilgilere göre, Adana Ceyhan ilçesindeki Altı Ocak Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde MESEM kapsamında kaydedilen sahte çıraklar aracılığıyla yaklaşık 3 milyon liralık vurgun yapıldı.
'Yüze yakın sahte öğrenci şirketlere pay edildi'
MESEM kapsamındaki öğrenciler, normal liselerdeki öğrenciler gibi değil. Lise son sınıfa gelen öğrenciler bazen haftada sadece bir gün okula gidiyorlar. Kalan günlerde, devletin onlara gösterdiği işyerinde çalışıyorlar. Hatta çoğu okulda son sınıf öğrencileri okula gelmiyor dahi, sadece işyerine gitmekle yükümlüler.
Ceyhan'da MESEM kapsamında 'sahte çırak' tezgahı: Milyonlarca liralık yolsuzluk
MESEM vurgunlarında son ortaya çıkan örnek, Adana Ceyhan'dan. Sahte öğrenciler işyerlerinde çırak gösterildi, devlet milyonlarca lira zarara uğratıldı.
MESEM projesi yalnızca çocuk işçi ölümlerine yol açmıyor. Birilerinin devleti soyup vurgun vurmasının da kapısını aralıyor.
İdareciler hayali çıraklar gösterip maaşlarını cebe atarak para biriktiriyor.
İlk örnek, İzmit'te ortaya çıkmıştı. soL'a gelen bir ihbarla ortaya çıkan milyonlarca liralık yolsuzluk, yargıya taşınmıştı.
Yeni vaka, Adana'nın Ceyhan ilçesinde yaşandı.
soL'un ulaştığı bilgilere göre Adana Ceyhan ilçesindeki Altı Ocak Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde MESEM kapsamında kaydedilen sahte çıraklar aracılığıyla yaklaşık 3 milyon liralık vurgun yapıldı.
'Yüze yakın sahte öğrenci şirketlere pay edildi'
MESEM kapsamındaki öğrenciler, normal liselerdeki öğrenciler gibi değil. Lise son sınıfa gelen öğrenciler bazen haftada sadece bir gün okula gidiyorlar. Kalan günlerde, devletin onlara gösterdiği işyerinde çalışıyorlar. Hatta çoğu okulda son sınıf öğrencileri okula gelmiyor dahi, sadece işyerine gitmekle yükümlüler.
İşte bu durum, kayıtlara bakıldığında, kimin gerçek öğrenci olduğunu anlamayı zorlaştırıyor. Yolsuzluğa bulaşan idarecilerin kullandığı açık, tam olarak bu.
soL, konuyu, Ceyhan'daki vakanın detaylarına ve Milli Eğitim'in işleyişine hakim bir kaynakla görüştü.
Kaynak, Ceyhan Altı Ocak Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde yaklaşık yüze yakın sahte öğrenci kaydedildiğini ve bunların çeşitli işyerlerine paylaştırıldığını belirtiyor:
"Sonra işyerlerine 'Birkaç öğrenciyi başka usta öğretici olmadığı için size yazmak zorunda kaldık. Çocuk mağdur olmasın, staj hakları yanmasın. Size yatan parayı şu hesaba iletin' diye de talimat veriyorlar. Bu şekilde bir düzen kurmuşlar."
2,7 milyon liralık vurgun
Kurulan düzen, geçtiğimiz sonbaharda fark edildi. 2023 Eylül ayında savcılık harekete geçti ve okula operasyon düzenlendi. Müdür Yardımcısı H. A. gözaltına alındı, 28 Eylül'de tutuklandı.
Gözaltına alınan müdür yardımcısının üzerinden, bir başka öğretmene ait bir banka kartı çıktı. Hayali çırakların paraları, bu hesaba yatıyordu.
Kaynak, süreci şöyle anlatıyor: "Okul idarecisi H.A., parayı Funda Öğretmen adına birinin hesabına aktarıyormuş. İşyerlerine gidip 'Sizde iki çırak var ama sistem 4 tane kaydetmiş. Devletten gelecek parayı Funda Öğretmen'e iletir misiniz?' diyerek paraları başka hesaba aktarmışlar."
Yolsuzluğun ortaya çıkarıldığı tarihe kadar 2,7 milyon liralık vurgun yapıldığı belirtiliyor.
soL'un hesabına göre, aylık vurgun miktarı 1 milyon liraya yakındı. Eğer Eylül 2023'te operasyon yapılmasaydı, bugüne dek devletten çalınan para 10 milyon liraya ulaşacaktı.
Müdür yardımcısı, tutuklandıktan kısa süre sonra görevinden de ihraç edildi. Fakat yalnızca 4 ay cezaevinde kaldı, ardından tahliye edildi. Savcılık henüz iddianameyi hazırlamış değil.
'Ortaya çıkarılması gereken başka örnekler de var'
soL'dan Burcu Günüşen, geçtiğimiz Mart ayında İzmit'teki yolsuzluğu gündeme getirdiğinde, MESEM üzerinden "sahte çırak" vurgunlarının yaygın olduğuna işaret etmişti.
Ceyhan, son ortaya çıkan örnek. Ancak Türkiye genelinde çok daha fazla vaka olduğu anlaşılıyor.
Dört gün önce, 19 Ağustos'ta, MESEM projesinde büyük payı olan eski Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, Hürriyet gazetesinde yazdığı bir yazıda bu gerçeği kabul etti. Eski Bakan, MESEM'i savunmak için, "Burada sorun MESEM’lerden değil, bu imkânı kötüye kullanmak isteyenlerden kaynaklanıyordu. Dolayısıyla soruşturma sonucunda yolsuzluk yapıldığı değerlendirilen durumlar varsa gereği yapıldı" argümanını ortaya attı.
Ancak soL'un görüştüğü kaynak, meselenin birkaç çürük yumurtayla sınırlı olamayacağına işaret ediyor:
"Bu gibi vurgunlar kolay işler değil. Sonuçta okula gidip gelmese de meslek lisesine kaydı yapılacak kişiler bulunması lazım. Bunların belgeleri tamamlanacak. Sonra hesabın aktarılacağı kişiler belirleniyor, bunlar ikna edilecek. Bu insanlar tüm bu işleri yaparken mutlaka birilerine güveniyor. Nasıl olsa soruşturulmam ya da birkaç ay ile kurtulum diye bakıyorlar."