Cumhuriyete karşı kişilerce şehit edilen Kozanlı Asteğmen Mustafa Fehmi Kubilay’ın anısına, Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından memleketi Kozan'da yapılan park tamamlanma aşamasına geldi.
İçerisinde 6 buçuk metre büyüklüğünde anıtın da bulunacağı park, Şehit Asteğmen Kubilay’ın ölüm yıl dönümü 23 Aralık’ta açılacak.
AÇILIŞI KILIÇDAROĞLU YAPACAK
Kozan Kubilay Meydanı 23 Aralık 2020 tarihinde hizmete açılması öngörülen, ancak açılışı ertelenen meydan, 23 Aralık 1930’da şehit edilen Asteğmen Kubilay’ın ölüm yıldönümü olan 23 Aralık 2021 tarihinde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun katılımıyla açılacak.
CUMHUR İTTİFAKI TEKLİFİ REDDEDECEK Mİ?
Adana Büyükşehir Belediye Meclisi Aralık ayının ve 2021 yılının son oturumunda bugün Kozan'da yapılan meydana "Şehit Kubilay" isminin verilmesini oylayacağı öğrenilldi.
Kucuksaat.com'un edindiği bilgilere göre, "Şehit Kubilay Meydanı" isminin kabulü için yapılacak oylamada Cumhur İttifakı'nın teklife ret oyu vermesi bekleniyor. Adana kamuoyu, "Şehit Kubilay" isminin memleketi Kozan'da yapılacak meydana verilip verilmeyeceğini merakla bekliyor.
Kucuksaat.com Kurucusu Taner Talaş, "Adana'dan Portreler Galerisi" kitabında Şehit Kubilay'ın portresini şöyle kaleme aldı:
Yüzbaşı Mustafa Fehmi KUBİLAY kimdir?
1906 – 1930
Asker
1906’da Kozan’da, Giritli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Baba adı Hüseyin, ana adı Zeynep’tir. Antalya Öğretmen Okulu sınavlarını kazanarak, Antalya ve İzmir’de okudu. Devamında 1926 yılında Bursa Öğretmen Okulu’nu bitirdi.
Mustafa Fehmi Kubilay 1930 yılında öğretmen olarak İzmir’in Menemen ilçesinde asteğmen rütbesiyle askerlik görevini yaparken 23 Aralık 1930’da Derviş Mehmet’in başında olduğu bir grup dinci tarafından hunharca öldürüldü. Bu olay, Cumhuriyet rejiminin 1925 yılındaki Şeyh Sait isyanından sonra tanık olduğu ikinci önemli irtica girişimi olup tarihe “Menemen Olayı” ve “Kubilay Olayı” olarak geçti.
31 Aralık 1930 günü Menemen ilçesi ile Manisa ve Balıkesir'in merkez ilçelerinde 1 Ocak 1931'den itibaren 1 ay süre ile Fahrettin Altay komutasında sıkıyönetim ilan edildi ve 1. Kolordu Komutan Vekili General Mustafa Muğlalı başkanlığında bir Divanı Harp kuruldu.
7 Ocak 1931’de bu kez İzmir’de yine Mustafa Kemal Paşa başkanlığında ikinci bir toplantı yapıldı. Olaya doğrudan veya dolaylı katılan 105 sanık (anayasayı cebren tağyir, eyleme iştirak, azmettirme veya Mehdi Mehmedin Mehdiliği için harekete geçtiğini bildikleri halde zamanında hükümete haber vermedikleri ve tekkelerin seddinden sonra ayini tarikat icra ettikleri suçlamalarıyla) 15 Ocak 1931’den itibaren Divanı Harp'te yargılanmaya başlandı,
General Mustafa Muğlalı başkanlığında kurulan Divan Harp Mahkemesinde 24 Ocak 1931 günü iddianame okundu ve 29 Ocak 1931 günü mahkeme 36 (ölmüş olan bir sanık ile 37) kişinin idama mahkûm edilmesine, 40 kişinin sorumsuzluğu nedeniyle salıverilmesine, 27 sanığın beraatine, 41 kişiye çeşitli hapis cezaları verilmesine hükmetti ve karar Meclis'in onayına sunuldu. İdam hükümlülerinin 6’sının yaşı küçük olduğundan, onların ölüm cezaları ağır hapse çevrildi. TBMM Adalet Divanı ayrıca iki idamlığın cezasını 2 yıl hapse çevirdi.
Kalan 28 sanık, 3 Şubat 1931 gecesi Menemen’de idam edildi. Bazıları Kubilay’ın başının kesildiği yerde asıldı. Mahkûmlardan biri idam sehpasının önünden kaçtı. İki hafta sonra yakalandı ve ertesi gün idam edildi Olayın hemen ardından Menemen’de devrim şehidi iki bekçi ve Kubilay adına anıt dikildi. Anıtın üzerinde şöyle yazar:
“İnandılar, dövüştüler, öldüler. Bıraktıkları emanetin bekçisiyiz.”
Sıkıyönetim, 28 Şubat 1931'de Manisa ve Balıkesir'den, 8 Mart 1931’de de Menemen'den kaldırıldı.
Kubilay’ın ismi, memleketi olan Adana’nın Kozan ilçesinde bir meydan ve parka, Ankara’nın Yenimahalle ilçesinde bir ortaokula verildi.