Ne eğitimde ne istihdam olan… Kısaca NEET. Türkiye’de her üç gençten biri NEET’li. Genç kadınlarda ise oran yarı yarıya… Sabancı Vakfı bu tabloyu tersine çevirmek için “Geleceğini Kuran Kadınlar” Projesini hayata geçirdi. Projenin ilk iki yılında 1000’e yakın kadına eğitim verildi. 100’ün üzerinde genç kadın istihdam edildi.

Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti ve Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, “Her şeyi çözemeyiz ama daha dirençli hale gelmek için sonsuz çaba harcayabiliriz” diyerek, 18-29 yaş arasında ne eğitimde ne istihdamda olan kadınlar için harekete geçtiklerini söylüyor. Vakfın “Geleceğini Kuran Genç Kadınlar” projesi hem meslek eğitimleri veriyor, hem istihdam için online olarak genç kadınlarla işverenleri bir araya getiriyor hem de genç kadınlara mentorluk yapıyor. İhtiyaç Haritası deneyimden faydalanılarak oluşturulan “Fırsatlar Haritası” ile de hem işverenler hem de iş arayanlar bir araya getiriliyor. Projenin pilot illeri Adana, Diyarbakır ve İzmir olarak belirlenmiş, ancak depremden sonra 20 kent olacak şekilde genişletilmiş durumda.    

Dünyada ne eğitimde ne istihdam olan gençler NEET olarak adlandırılıyor. NEET, İngilizcesiyle “Not in Employment, Education or Training’in kısaltması. 2022 TÜİK verilerine göre Türkiye’de 18-29 yaş arasındaki gençlerin yüzde 32’si NEET kategorisinde. NEET gençlerin sayısı 4 milyon 627 bin. NEET genç kadınlar ise 3 milyon 228 bin kişi. Kabaca her üç gençten biri ne eğitimde ne istihdamda. Tüm gençler arasında genç kadınların durumu ise neredeyse her iki genç kadından birin NEET olduğuna işaret ediyor. Türkiye, tüm bu oranlarla 36 OECD ülkesi arasındaki en yüksek NEET oranına sahip ülke. Türkiye’de oran yüzde 32 iken OECD ortalaması 16,4 seviyesinde.

SORUN VARSA ÇÖZÜM DE VAR

Vakfın Mütevelli Heyet Başkanı Güler Sabancı, bu tabloyu değiştirmek için yola çıktıklarını, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile birlikte Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Projesi’ni 2022 yılının Şubat ayında hayata geçirdiklerini söylüyor. Kız çocukları için geçtiğimiz dönemde de önemli projeler hayata geçirdiklerini anımsatan Sabancı, şu bilgileri veriyor: “Projeye başladığımız yıl, ülkemizde 18-29 yaşları arasındaki ne eğitimde ne istihdamda yer alan genç kadınların oranı yüzde 50,5’ti. Bu da 3,5 milyon genç kadın demekti. İki yıllık süre içinde hem ülkemizde hem de dünyada pek çok gelişme yaşandı. Küresel verilere baktığımızda OECD ülkelerinin NEET genç kadın ortalaması 2021’de yüzde 16,4 seviyelerindeydi. 2022 yılında pandemi sonrası toparlanma başladı ve NEET genç kadın ortalaması yüzde 14,7’ye geriledi. Türkiye’de de pandemi sonrasında NEET genç kadın oranı yüzde 50,5’ten yüzde 45 seviyesine indi. Ancak pandemi sonrasında ekonomik ve sosyal toparlanmanın henüz tamamlanmadığını ve yeni kırılganlıklarla birlikte istenen düzeyde bir iyileşme kaydedilemediğini de görüyoruz. Ülkemizde hala NEET genç kadınların oranı çok yüksek. OECD ülkeleri arasında da en yüksek NEET genç kadın oranına sahip ülke konumundayız. Bu tabloyu pozitif yönde değiştirmek için hepimizin yapabilecekleri var. Toplumsal sorunların bugünden yarına çözüme kavuşması mümkün değil… NEET sorunu da bunlardan biri. Her iki genç kadından birini etkileyen bu büyük sorun için gidilecek daha çok yol var. Bu projeye başlarken bunun uzun soluklu bir yolculuk olduğunu bilerek yola çıktık. Evet, bu büyük bir problem fakat ben umutluyum. Çünkü sorun varsa çözüm de var. Çözümün bir parçası olmak bizlerin elinde.”

HİBE ALAN PROJELER DE 500 KADINA İSTİHDAM SAĞLAYACAK

Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safk an yaptıkları çalışmalarla ilgili satır başları ile şu bilgileri verdi:         

2022’nin son çeyreğinde başladığımız ve bugüne kadar devam eden projelerde Adana, İzmir ve Diyarbakır’da 1.000’e yakın NEET genç kadına 33 eğitim verildi.

Eğitimlerimiz yazılım, autocad ve lazer CNC, barista, moda tasarımı, protez tırnak, aşçı yardımcılığı, aromatik bitki ve lavanta yetiştiriciliği ve pazarlaması, müşteri ilişkileri temsilcisi, otomotiv bakım onarım ve veri giriş elemanı olarak gerçekleştirildi. 100’ü aşkın NEET genç kadın istihdam edildi.

2022’nin Ağustos’unda www.gelecegini kurangenckadinlar. org web sitesinin içinde ‘Fırsatlar Haritası’ açıldı. Fırsatlar Haritası, NEET genç kadınlarla, bu hedef kitleye yönelik fırsatları olan kurumları bir araya getiriyor.

Mentorluk Programımız devreye girdi. Program sayesinde; 513 menti, 426 mentor ile eşleştirildi. 51 menti işe girdi, staj yaptı veya kendi işini kurdu.

2023’te başvuruları kabul eden Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Hibe Programı kapsamında, aralarında depremden etkilenen şehirlerin de yer aldığı 20 ilden toplam 7 projeye hibe desteği veriliyor. Hibe projelerinin yürütüleceği 20 il sırasıyla; Adana, Adıyaman, Ankara, Bursa, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kilis, Konya, Malatya, Mardin, Osmaniye, Şanlıurfa, Trabzon ve Van.      

7 projeye toplamda 6 milyon 400 bin TL’lik kaynak ayrıldı. Bu projelerle sanayi, yazılım, gastronomi, su ürünleri işleme, insan kaynakları alanlarında bu yıl içinde 500 kadına istihdam sağlanması hedefleniyor.