20.nci yüzyılın başında, Türkiye bir manda cennetiydi.
Sütü, kaymağı,yağı, peyniri... Muhteşemdi.
İtalyanlar 20.nci yüzyılın başlarında,  İstanbul'dan gemilerle bir kaç bin tane götürdüler. Irkını ıslah ettiler, geliştirdiler. 

Bugün İtalya'nın turizmde ,
ihracatta vazgeçilmez ögeleri oldular. Mozeralla ve bir çok ünlü  peynirler ürettiler. Mozeralla peyniri  makarnaya ve pizzaya öyle bir tat verdi ki, insanlar pizza-makarna yemek için İtalya'ya bu sebeple turistik seyahat eder oldu. İtalya'ya gidenlerin, dönerken götürdükleri hediyelik  mozeralla peynire ödedikleri bedel 1 milyar euro aşmış. Orada yiyip içtikleri, bıraktıkları dövizin haddi hesabı yok. 

BİZDE MANDANIN NESLİ TÜKENİYOR !

1980-2011 döneminde dünyada manda sayısı yüzde 60,8 artarken, Türkiye'de yüzde 91,9 azaldı.
Çocukluğumda, Adana'da Seyhan Nehrine yakın yerlerde ve bir çok ailede manda vardı. Manda sütü, yoğurdu, kaymağı, peyniri yaygındı. Kentleşme, tarım alanlarının imara açılması, yanlış hayvancılık politikaları bu tükenişi getirdi.
Yani sürpriz yok.

ÇÖZÜM :

MANDA OSB KURULMALI.

Bir bölümünde manda ahırları, çamur havuzlarının yer aldığı, arada bırakılan uygun yeşil alan sonrasında;
Süt ,kaymak ,yoğurt, peynir çeşitlerinin üretildiği fabrikaların planlanması, teşvik edilmesi Türk hayvancılığı ve yerli sanayi için umut verici olacaktır.
Hayvansal gıda üretimi yapacak fabrikaların yani sıra, yem fabrikaları, deri, kıl, boynuz işleme tesisleri, soğuk hava depolarının yer alacağı tesisler hem ekonomiye ciddi katkılar sağlar hem de işsizliğe pozitif bir katkı olur.

Türkiye'de toplam manda sayısı 140 binlere kadar gerilemiş. Ülkemizde başta Kızılırmak, Seyhan, Ceyhan nehirleri yakınlarında olmak üzere en az 10 Tarıma Dayalı ihtisas (MANDA) Organize sanayi bölgesi kurulabilir.

Bu sayede; hem yeni yatırım argümanları geliştirip, mandayı hak ettiği yerlere taşır, ekonomiye, istihdama,
ihracata, sağlıklı beslenmeye katkı koyabiliriz.