Ekonomi Yazarı Mehmet Uluğtürkan, bugün Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar’ı yorumladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla yürürlüğe giren değişikliğe göre Adana’nın teşvik haritasındaki yeri 2’nci bölgeden 3’üncü bölgeye taşındı.

Peki, Adana buna sevinmeli mi, üzülmeli mi? Değişiklik Adana’ya ne kazandıracak?

Üzülmekle sevinmek arasında gidip geliyorum. 

Bilindiği gibi Türkiye’deki tüm iller gelişmişlik düzeyine göre değerlendiriliyor ve 6 kategoriye ayrılıyor. En az gelişmişler 6’ncı bölgede, en gelişmişler 1’inci bölgede yer alıyor. Yatırımlara devlet tarafından verilecek teşvikler ve oranları bu illerin hangi bölgede yer aldığına bakılarak tespit ediliyordu. 

Adana’nın bu bölgeler arasındaki yeri 2’nci bölgeydi. Yani en gelişmiş illerin bir altı. 

Bugün Resmi Gazete’den Türkiye’nin illere göre teşvik haritasının değiştiğini öğrendim. 

Haritadaki bana göre en önemli değişiklik, Adana’nın 2’nci bölgeden 3’üncü bölgeye alınmış olmasıydı.

Hüzünlendim. Zira Adana, gelişmişlik düzeyini koruyamamış, hatta kaybetmiş, bir alt basamağa inmişti. 

Sevindim. Gelişmişlik düzeyinde 3’üncü bölgede olmak yeni yatırımları beraberinde getirecek tetikleyici unsur olabilir miydi?

Her sabah benim gibi Resmi Gazete okumuyorsanız büyük olasılıkla bu gelişmeyi şu an benden öğreniyorsunuz. 

Oysa bu, önemli bir gelişme. Adana’da yatırım kararı alan bir yatırımcı artık devletten daha fazla teşvik alacak. Üstelik yatırım tercihini Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) değerlendirecekler, 4’üncü bölgenin teşvik imkânlarından yararlanacak. Yani, Adana OSB’deki yatırım Erzincan’da yapılacak yatırımla eşdeğerde teşviklendirilecek.

Yine Adana’nın hepsi olmasa da bazı ilçelerinde yapılacak yatırımlar bir alt bölgenin teşviklerinden yararlandırılacak. Yani Yumurtalık, İmamoğlu, Karataş, Karaisalı, Tufanbeyli, Aladağ, Feke ve Saimbeyli’de yatırım yapıldığında tıpkı Adana OSB’deki gibi 4’üncü bölge teşviklerinden yararlanabilecek. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘müjde’ vermesinin beklendiği bugün, yine Erdoğan imzasıyla illere göre teşvik haritasında yapılan değişikliğin kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. 

Adana için önemli bu gelişmenin duyurusunu henüz üstlenen yok. 

“Ne güzel geri kalmışız!”

“Darısı, 5’inci, 6’ncı bölgeye inişimize!”

Kim der ki? 

Konunun dramatik tarafı bir yana, üzerinde durulması gereken tarafları olduğunu düşünüyorum. 

Bu şehrin Güneydoğu’dan terör nedeniyle aldığı göç, sosyoekonomik yapısını bozmuştur. İşsizliğin en yoğun yaşandığı Adana, yıllarca etrafındaki teşviklendirilen illerle üretimde rekabet üstünlüğünü kaybetmiş, yalnız bırakılmıştır. Bünyesine en fazla Suriyeliyi kabul etmiş iller arasında yine Adana vardır. Dolayısıyla Adana’nın yatırım teşvik uygulamalarında 2’nci bölgeden 3’üncü bölgeye alınması doğru bir karardır. Bu kararla Adana’da gerçekleştirilecek bir yatırımın geri dönüşüm oranı yüzde 15 daha artmış olacak. 

Ancak yanlış olan şudur: Bu karar, tarım arazilerinin endüstri alanına dönüşmesini hızlandırabilir. Keşke Adana’yı topyekûn 3’üncü bölgeye almak yerine Adana OSB, direkt 4’üncü bölge teşviklerinden yararlandırılmış olsaydı.

Düzenlemede bir alt bölgenin teşviklerinden yararlanacak ilçelerin nasıl belirlendiğini de anlamakta güçlük çektim. 

Örneğin, Adana’nın kırsalında yatırımlar özendirilmek istenmiş ki doğrudur. Ancak Tufanbeyli, Saimbeyli, Feke 4’üncü bölge teşviklerinden yararlandırılırken; Pozantı kapsam dışı bırakılmış. Petrokimya tesislerine ev sahipliği yapacak Yumurtalık kapsam içerisinde tutulmuş. 

Her neyse…

Adana’nın ‘cuma müjdesi’ hayırlar getirsin istiyorum.