Bilim insanları, su kurbağalarının insan tüketimi amacıyla aşırı hasat edilmesi sebebiyle, yerlisi oldukları Türkiye'de bölgesel yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı uyarısında bulundu.

Araştırmaya göre Ceyhan ve Seyhan deltalarındaki Anadolu su kurbağası nüfusu 2013-2015 döneminde her yıl yüzde 20 azaldı.

Ege Üniversitesi, ODTÜ ve Stony Brook Üniversitesi ile hükümetin görevlendirdiği araştırmacılar, 2050 yılına kadar Adana bölgesindeki kurbağaların tamamen yok olma ihtimalinin yüzde 90 olduğunu tahmin ediyor. Hasat eğilimi devam ettiği takdirde bu yok oluş 2032'de bile gerçekleşebilir.

Türkiye'de yaklaşık 40 yıldır varlığını sürdüren kurbağa hasadı sektörünün yıllık değeri 4 milyon dolar (yaklaşık 28 milyon TL) civarında. Her yıl 36 milyondan fazla kurbağa özellikle AB ülkelerine ve ABD'ye ihraç ediliyor.

Hem kara hem de suda yaşayabilen bu hayvanlar ABD ve Fransa'nın yanı sıra Doğu ve Güneydoğu Asya'da da yaygın biçimde tüketiliyor. Şubat'ta 'Moving Animals' grubu ve The Independent tarafından gerçekleştirilen ortak bir araştırmada da varillere doldurulan canlı kurbağaların Vietnam'daki sokak pazarlarında satıldığı ortaya çıkarılmıştı.

Çevre koruma alanında yayımlanan hakemli dergi Oryx'te yayımlanan yeni çalışmada, Türkiye'nin "nesil tükenme dominosunda" tehlikeli bir konumda olduğu, kurbağa talebini karşılama baskısının halihazırda istikrarlı olan diğer hayvan nüfuslarını da etkileyebileceği belirtiliyor.

Çalışmanın yazarlarından Kerim Çiçek, "Dünya genelinde amfibi nüfusunun azalması hem doğal ekosistemler hem de insan refahı üzerinde geri dönüşü olmayan yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Çoğu ekosistemin ayrılmaz bileşeni olan amfibiler, genellikle ekosistemlerindeki omurgalı biyokütlesine en büyük katkıyı sağlıyor. Ne yazık ki amfibi nüfusunun ve korunumunun azaldığına dair bilgi kaynaklarının sayısı her yıl katlanarak artıyor. Çok geç olmadan amfibilerin bu endişe verici azalışını durdurmalıyız" diyor.

Öte yandan çözüm, kurbağaların toplu hasadını tamamen yasaklamak kadar basit olmayabilir.

Yazarlar, Fransa ve Romanya'da kurbağa hasadı yasaklandığında Hindistan ve Bangladeş'in yabani kurbağa ihracatında artış yaşandığını söylüyor. Sonrasında bu ülkelerde de kurbağa hasadının yasaklanması üzerine, azalan kurbağa nüfusu sorunu Endonezya'da ve halihazırda dünyanın en büyük kurbağa ihracatçısı konumuna gelen Çin'de tekrarlandı.

Ceyhan ve Seyhan deltasında ortalama yıllık hasat 327 ton (yaklaşık 17 milyon kurbağa) civarında gerçekleşiyor.
 

Türkiye'de bir pazarda, satışa sunulmak amacıyla hazırlanan kurbağa etleri (Kerim Çiçek)

Bilim insanları, kurbağaların büyük ölçekte toplanmasının aynı zamanda habitat bozulması, hastalık yayılımı ve egzotik zararlılarla parazitlerin yayılımına sebep olduğunu söylüyor. Bazı durumlarda canlı ihraç edilen kurbağalar evcil hayvan dükkanlarında satılarak istilacı yabancı tür halini alabiliyor.

Dr. Çiçek, "Dünyanın herhangi bir yerinde gerçekleştirilen sürdürülebilir olmayan hasadın kurbağa nüfusları üzerinde geri dönülemez hasara neden olduğu açık. Bunu Türkiye'de görebiliyoruz, daha önce Fransa'da da görüldü, şimdi ABD, Endonezya ve diğer yerlerde de yaşanıyor. Hasadın yasaklanması veya başka önlemlere başvurulması önem taşıyor" ifadelerini kullandı.

Araştırmacılar Türkiye'de çiftleşme döneminde yabani kurbağa hasadının yasaklanmasını, 30 gram altında ağırlığa sahip kurbağalarınsa avlanmasının ve ihracının tamamen sonlandırılmasını öneriyor.

Araştırmacıların diğer önerileriyse kurbağa hasadı gerçekleştirenlerin zorunlu eğitime tabi tutulması ve kurbağa nüfusu üzerindeki baskıyı azaltmak için hasat bölgelerine kota veya nadas uygulamasının getirilmesi yönünde.

Çalışmanın yazarları ayrıca hükümete insanları yabani kurbağa hasadı yerine kurbağa çiftlikleri kurmayı teşvik etmesi tavsiyesinde bulunuyor.

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik