Adanalı meşhur Romancı Orhan Kemal’in babası olması yanında bir çok vasfı yaşamı boyunca taşımış olan Abdülkadir Kemali bey;
Siyasetçi, avukat, gazeteci, yazar, yargıç ve daha bir çok vasıfları olmasına karşın sanal ortamda ciddi bir biyografisi maalesef yok.

Bu amaçla, Abdülkadir Kemali Bey’in hayatını konu alan Meral Demirel’in biyografik eserinden derlediğimiz bilgileri paylaşma gereği duydum.

Abdülkadir Kemal’i Bey’in renkli hayatının satır başları:

Abdülkadir Kemali Öğütçü kimdir?

10 Ağustos 1889’da o zaman ki adı Cebeli Bereket olan Osmaniye’nin Yarpuz bucağında doğdu.

Çocukluğu Ceyhan’da geçti. Ceyhan İptidai Mektebi ve Rüştiyesi’nden sonra Adana İdadisini bitirdi. Daha sonra İstanbul’a gelerek Hamidiye Yüksek Ticaret Okulu’na iki yıl devam etti. Ardından İstanbul Hukuk Mektebi’ne girdi. İttihat Terakki Cemiyeti’ne katıldı. Bu dönemde Musaffer Erganun ve Şebtab isimli iki dergi çıkardı.

1912 yılında hukuk mektebini bitirince Siirt’e savcı yardımcısı olarak atandı. Basra’da savcılık yaptı.

1914’de memuriyetten istifa etti. Aynı yıl seferberlik ilanı nedeniyle yedek subay olarak orduya yazıldı.

1915 yılında Çanakkale Savaşı’na katıldı.

1918 yılında terhis olduktan sonra Hukuk İşleri Müdürlüğü’ne atandı. Çok geçmeden Kirmastı (Mustafa Kemal Paşa) Kaymakamlığı görevine getirildi.

2 Nisan 1919 tarihinde 18 Ermeni’nin öldürülmesinden sorumlu görülerek tutuklandı. Yargılama sonucunda beraat etti. Ardından Kastamonu Savcısı olarak atandı.

Birinci Meclis’e Kastamonu Milletvekili olarak girdi. Adliye vekâleti müsteşarlığı yaptı. Siirt mutasarrıflığına atandıysa da milletvekilliğini tercih ederek göreve gitmedi.

1 Kasım 1920 tarihinde Adliye vekâleti seçildi, 4 Kasım 1920 tarihinde istifa etti.

Pozantı İstiklal Mahkemesi Başkanlığı görevlerinde bulundu. Daha sonra Adana’ya dönerek avukatlığa başladı. Burada Mücahede adında bir gazete çıkardı.

30 Ağustos 1924 tarihinde Adana’da Toksöz Gazetesi’ni kurdu. Gazete 30 Aralık 1924 tarihinde kapatıldı.

Yazdığı yazılar nedeniyle tutuklandı.

Şeyh Sait ayaklanması nedeniyle şark istiklal mahkemesinde yargılandı.

1930 tarihinde Adana’da Ahali Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu. Ancak hükümetin sert tutumu karşısında Suriye’ye kaçtı, yaklaşık dokuz yıl sürgünde kaldı.

1939 yılında Türkiye’ye döndü. Bergama Ağır Ceza Reisi oldu.

Daha sonra istifa edip avukatlık yaptı.

1946 yılında Demokrat Parti’ye girdiyse de daha sonra istifa edip ayrıldı.

21 Temmuz 1949 tarihinde Ankara Gülhane Hastanesi’nde vefat etti.

Taner Talaş